*8q*
02-18-2009, 08:22 PM
พระศาสดาเมื่อประทับอยู่ ณ พระเชตวันมหาวิหาร ทรงปรารภภิกษุรูปหนึ่ง ตรัสพระธรรมเทศนานี้ ดังนี้.
ความพิสดารว่า ภิกษุนั้นเรียนพระกรรมฐานจากสำนักของพระศาสดา แล้วไปสู่บ้านชายแดนตำบลหนึ่ง อาศัยหมู่บ้าน หมู่หนึ่งจำพรรษาในเสนาสนะป่า ในเดือนแรกนั้นเองเมื่อเธอเข้าไปบิณฑบาต บรรณศาลาถูกไฟไหม้ เธอลำบากด้วยไม่มีที่อยู่ จึงบอกพวกอุปัฏฐาก คนเหล่านั้น พากันพูดว่า ไม่เป็นไรดอก พระคุณเจ้า พวกกระผมจักสร้างบรรณศาลาถวาย รอให้พวกกระผมไถนาเสียก่อน หว่านข้าวเสียก่อนเถิดขอรับ จนเวลา ๓ เดือนผ่านไป เธอไม่อาจบำเพ็ญพระกรรมฐานให้ถึงที่สุดได้ เพราะไม่มีเสนาสนะเป็นที่สบาย แม้เพียงนิมิตก็ให้เกิดขึ้นไม่ได้ พอออกพรรษาเธอจึงไปสู่พระเชตวันวิหาร ถวายบังคมพระศาสดา แล้วนั่ง ณ ส่วนข้างหนึ่ง พระศาสดาทรงทำปฏิสันถารกับเธอ แล้วตรัสถามว่า ดูก่อนภิกษุ กรรมฐานของเธอเป็นสัปปายะ หรือไม่เล่า ? เธอจึงกราบทูลความไม่สะดวกตั้งแต่ต้น พระศาสดาตรัสว่า ดูก่อนภิกษุ ในกาลก่อนโน้น แม้สัตว์เดียรัจฉานทั้งหลาย ก็ยังรู้จักสัปปายะ และอสัปปายะของตน พากันอยู่อาศัย ในเวลาสบาย ในเวลาไม่สบายก็พากันทิ้งที่อยู่เสียไปในที่อื่น เหตุไรเธอจึงไม่รู้สัปปายะ และอสัปปายะของตนเล่า ครั้นเมื่อเธอกราบทูลอาราธนา พระศาสดาจึงทรงนำเอาเรื่องในอดีตมาสาธก ดังต่อไปนี้ :
ในอดีตกาล ครั้งพระเจ้าพรหมทัตเสวยราชสมบัติอยู่ในพระนครพาราณสี พระโพธิสัตว์บังเกิดในกำเนิดนก ครั้นเติบใหญ่แล้ว เป็นนกที่มีความงามเป็นเลิศ ได้เป็นพระยานก อาศัยต้นไม้ใหญ่ที่สมบูรณ์ด้วยกิ่งก้าน สาขาและค่าคบมีใบหนาแน่น ซึ่งอยู่ใกล้ฝั่งของสระในแนวป่าตำบลหนึ่ง อยู่พร้อมทั้งบริวารนกเป็นจำนวนมาก เมื่ออยู่ที่กิ่งอันยื่นไปเหนือน้ำของต้นไม้นั้น ก็พากันถ่ายมูลลงในน้ำ
ในชาตสระนั่นเองก็มีนาคราชผู้ดุร้ายอาศัยอยู่ นาคราชนั้นมีความโกรธว่า นกเหล่านี้ พากันขี้ลงในสระอันเป็นที่อยู่ของเรา เราเห็นจะต้องทำให้ไฟลุกขึ้นจากน้ำเผาต้นไม้เสีย ให้พวกมันหนีไป ครั้นถึงตอนกลางคืน เวลาที่พวกนกทั้งหมดมารวมกัน นอนที่กิ่งไม้ทั้งหลาย พญานาคนั้นมีใจโกรธก็เริ่มทำให้น้ำเดือดพล่าน เหมือนกับยกเอาสระขึ้นตั้งบนเตาไฟฉะนั้น แล้วต่อมาก็บันดาลให้ควันพุ่งขึ้น และสุดท้ายจึงทำให้เกิดเปลวไฟลุกขึ้นสูงชั่วลำตาล
พระโพธิสัตว์ เห็นไฟลุกขึ้นจากน้ำ ก็กล่าวว่า ดูก่อนชาวเรา ฝูงนกทั้งหลาย ธรรมดาไฟติดขึ้นเขาก็พากันเอาน้ำดับ แต่บัดนี้ น้ำนั่นแหละ กลับลุกเป็นไฟขึ้น พวกเราไม่อาจอยู่ในที่นี้ได้ ต้องพากันไปที่อื่น
พระโพธิสัตว์ครั้นกล่าวอย่างนี้แล้ว ก็พาฝูงนกที่เชื่อฟังคำ บินไปในที่อื่น ฝูงนกที่ไม่เชื่อฟังคำของพระโพธิสัตว์ ต่างพากันเกาะอยู่ ถึงความสิ้นชีวิตแล้ว.
พระศาสดา ครั้นทรงนำพระธรรมเทศนานี้มาแล้ว ตรัสประกาศสัจจะ ในเวลาจบสัจจะภิกษุนั้นดำรงอยู่ในพระอรหัตผล แล้วทรงประชุมชาดกว่า ฝูงนกที่กระทำตามคำของพระโพธิสัตว์ ในครั้งนั้น ได้มาเป็นพุทธบริษัท ส่วนพระยานก ได้มาเป็นเรา ตถาคต ฉะนี้แล.
จบ ฆตาสนชาดก
http://board.agalico.com/showthread.php?t=27173
<!-- / message -->
ความพิสดารว่า ภิกษุนั้นเรียนพระกรรมฐานจากสำนักของพระศาสดา แล้วไปสู่บ้านชายแดนตำบลหนึ่ง อาศัยหมู่บ้าน หมู่หนึ่งจำพรรษาในเสนาสนะป่า ในเดือนแรกนั้นเองเมื่อเธอเข้าไปบิณฑบาต บรรณศาลาถูกไฟไหม้ เธอลำบากด้วยไม่มีที่อยู่ จึงบอกพวกอุปัฏฐาก คนเหล่านั้น พากันพูดว่า ไม่เป็นไรดอก พระคุณเจ้า พวกกระผมจักสร้างบรรณศาลาถวาย รอให้พวกกระผมไถนาเสียก่อน หว่านข้าวเสียก่อนเถิดขอรับ จนเวลา ๓ เดือนผ่านไป เธอไม่อาจบำเพ็ญพระกรรมฐานให้ถึงที่สุดได้ เพราะไม่มีเสนาสนะเป็นที่สบาย แม้เพียงนิมิตก็ให้เกิดขึ้นไม่ได้ พอออกพรรษาเธอจึงไปสู่พระเชตวันวิหาร ถวายบังคมพระศาสดา แล้วนั่ง ณ ส่วนข้างหนึ่ง พระศาสดาทรงทำปฏิสันถารกับเธอ แล้วตรัสถามว่า ดูก่อนภิกษุ กรรมฐานของเธอเป็นสัปปายะ หรือไม่เล่า ? เธอจึงกราบทูลความไม่สะดวกตั้งแต่ต้น พระศาสดาตรัสว่า ดูก่อนภิกษุ ในกาลก่อนโน้น แม้สัตว์เดียรัจฉานทั้งหลาย ก็ยังรู้จักสัปปายะ และอสัปปายะของตน พากันอยู่อาศัย ในเวลาสบาย ในเวลาไม่สบายก็พากันทิ้งที่อยู่เสียไปในที่อื่น เหตุไรเธอจึงไม่รู้สัปปายะ และอสัปปายะของตนเล่า ครั้นเมื่อเธอกราบทูลอาราธนา พระศาสดาจึงทรงนำเอาเรื่องในอดีตมาสาธก ดังต่อไปนี้ :
ในอดีตกาล ครั้งพระเจ้าพรหมทัตเสวยราชสมบัติอยู่ในพระนครพาราณสี พระโพธิสัตว์บังเกิดในกำเนิดนก ครั้นเติบใหญ่แล้ว เป็นนกที่มีความงามเป็นเลิศ ได้เป็นพระยานก อาศัยต้นไม้ใหญ่ที่สมบูรณ์ด้วยกิ่งก้าน สาขาและค่าคบมีใบหนาแน่น ซึ่งอยู่ใกล้ฝั่งของสระในแนวป่าตำบลหนึ่ง อยู่พร้อมทั้งบริวารนกเป็นจำนวนมาก เมื่ออยู่ที่กิ่งอันยื่นไปเหนือน้ำของต้นไม้นั้น ก็พากันถ่ายมูลลงในน้ำ
ในชาตสระนั่นเองก็มีนาคราชผู้ดุร้ายอาศัยอยู่ นาคราชนั้นมีความโกรธว่า นกเหล่านี้ พากันขี้ลงในสระอันเป็นที่อยู่ของเรา เราเห็นจะต้องทำให้ไฟลุกขึ้นจากน้ำเผาต้นไม้เสีย ให้พวกมันหนีไป ครั้นถึงตอนกลางคืน เวลาที่พวกนกทั้งหมดมารวมกัน นอนที่กิ่งไม้ทั้งหลาย พญานาคนั้นมีใจโกรธก็เริ่มทำให้น้ำเดือดพล่าน เหมือนกับยกเอาสระขึ้นตั้งบนเตาไฟฉะนั้น แล้วต่อมาก็บันดาลให้ควันพุ่งขึ้น และสุดท้ายจึงทำให้เกิดเปลวไฟลุกขึ้นสูงชั่วลำตาล
พระโพธิสัตว์ เห็นไฟลุกขึ้นจากน้ำ ก็กล่าวว่า ดูก่อนชาวเรา ฝูงนกทั้งหลาย ธรรมดาไฟติดขึ้นเขาก็พากันเอาน้ำดับ แต่บัดนี้ น้ำนั่นแหละ กลับลุกเป็นไฟขึ้น พวกเราไม่อาจอยู่ในที่นี้ได้ ต้องพากันไปที่อื่น
พระโพธิสัตว์ครั้นกล่าวอย่างนี้แล้ว ก็พาฝูงนกที่เชื่อฟังคำ บินไปในที่อื่น ฝูงนกที่ไม่เชื่อฟังคำของพระโพธิสัตว์ ต่างพากันเกาะอยู่ ถึงความสิ้นชีวิตแล้ว.
พระศาสดา ครั้นทรงนำพระธรรมเทศนานี้มาแล้ว ตรัสประกาศสัจจะ ในเวลาจบสัจจะภิกษุนั้นดำรงอยู่ในพระอรหัตผล แล้วทรงประชุมชาดกว่า ฝูงนกที่กระทำตามคำของพระโพธิสัตว์ ในครั้งนั้น ได้มาเป็นพุทธบริษัท ส่วนพระยานก ได้มาเป็นเรา ตถาคต ฉะนี้แล.
จบ ฆตาสนชาดก
http://board.agalico.com/showthread.php?t=27173
<!-- / message -->