*8q*
02-20-2009, 04:16 PM
พระศาสดาเมื่อประทับอยู่ ณ พระวิหารเวฬุวันทรงปรารภพระเทวทัต เอาอย่างพระสุคต ตรัสพระธรรมเทศนานี้ ดังนี้
ความพิสดารมีอยู่ว่า เมื่อพระเทวทัตนอนแสดงท่าทางอย่างพระสุคตแด่พระอัครสาวกทั้งสองผู้มาสู่คยาสีสประเทศ พระเถระทั้งสองครั้นแสดงธรรมแล้ว ก็พานิสิตของท่านมายังพระวิหารเวฬุวัน พระศาสดาตรัสถามว่า ดูก่อนสาริบุตรเทวทัตเห็นเธอทั้งสองแล้วได้ทำอย่างไร กราบทูลว่า ข้าแต่พระองค์ พระเทวทัตแสดงท่าทางอย่างพระองค์แล้วถึงความพินาศใหญ่ พระศาสดาตรัสว่า ดูก่อนสาริบุตร เทวทัตทำตามอย่างเรา ถึงความพินาศใหญ่มิใช่ในบัดนี้เท่านั้น แม้แต่ก่อนก็ถึงความพินาศ เมื่อพระเถระกราบทูลอาราธนา จึงทรงนำเรื่องในอดีตมาตรัสเล่า
ในอดีตกาล เมื่อพระเจ้าวิเทหะเสวยราชสมบัติในกรุงมิถิลาแคว้นวิเทหะ พระโพธิสัตว์ถือกำเนิดในพระครรภ์ของพระอัครมเหสีของพระเจ้าวิเทหะนั้น ครั้นเจริญวัยแล้ว ก็ทรงศึกษาศิลปศาสตร์ทุกชนิดในเมืองตักกสิลา เมื่อพระบิดาสวรรคตแล้วจึงทรงดำรงอยู่ในราชสมบัติ
ในครั้งนั้น พญาหงส์ทองตัวหนึ่งได้อยู่ร่วมกับนางกาในบริเวณที่หาอาหาร นางกาคลอดลูกออกมาเป็นตัวผู้ มันไม่เหมือนแม่ไม่เหมือนพ่อ เมื่อเป็นเช่นนั้น จึงได้ตั้งชื่อว่า วินีลกะเพราะมันมีสีค่อนข้างคล้ำ พญาหงส์ไปหาลูกบ่อย ๆ อนึ่งพญาหงส์นั้นมีลูกหงส์น้อยอยู่สองตัว ลูกหงส์น้อยเห็นพ่อมันไปถิ่นมนุษย์บ่อย ๆ จึงถามว่า พ่อทำไมพ่อจึงไปถิ่นมนุษย์บ่อยนัก พญาหงส์ตอบว่า นี่แน่ะลูก ๆ พ่ออยู่ร่วมกับนางกาตัวหนึ่ง เกิดลูกด้วยกันหนึ่งตัว ชื่อวินีลกะ พ่อไปเยี่ยมมัน ลูกหงส์ถามว่าก็พวกนั้นอยู่ถึงไหนเล่าพ่อ พญาหงส์บอกว่า มันอยู่เหนือยอดตาลต้นหนึ่งในที่โน้น ไม่ไกลจากกรุงมิถิลา แคว้นวิเทหะ ลูกหงส์พูดว่า พวกฉันจักไปพาเขามานะพ่อ พญาหงส์ห้ามว่า ขึ้นชื่อว่าถิ่นมนุษย์น่ารังเกียจ มีภัยรอบด้าน ลูกอย่าไปกันเลย พ่อจักไปพามาเอง ลูกหงส์หาเชื่อฟังคำพ่อไม่ จักพากันไป ณ ที่นั้นตามเครื่องหมายที่พ่อบอก ให้วินีลกะจับเหนือคอนไม้อันหนึ่งแล้วช่วยกันเอาจะงอยปากคาบปลายไม้ บินผ่านมาทางกรุงมิถิลา ขณะนั้นพระเจ้ากรุงวิเทหะประทับบนราชรถ ซึ่งเทียมด้วยม้าสินธพขาวสี่ตัว ทรงทำประทักษิณพระนคร วินีลกะเห็นดังนั้นนึกในใจว่า เราไม่ต่างอะไรกับพระเจ้าวิเทหะ พระเจ้าวิเทหะ ประทับนั่งบนราชรอันเทียมด้วยม้าสินธพสี่ตัว เสด็จเลียบพระนคร เราก็นั่งไปในรถอันเทียมด้วยหงส์ วินีลกะเมื่อกำลังไปทางอากาศกล่าวคาถาแรกว่า :
ม้าอาชาไนยพาพระเจ้าวิเทหะผู้ครองเมืองมิถิลาให้เสด็จไป
เหมือนหงส์สองตัวพาเราผู้ชื่อว่าวินีลกะไปฉะนั้น
ลูกหงส์น้อยฟังคำของวินีลกะแล้วก็โกรธแม้ตั้งใจว่า จักให้มันตกไปเสียในที่นี้ ก็เกรงจะถูกตำหนิเอาว่า เมื่อเราทำลงไปอย่างนี้ พ่อของเราจะว่าอย่างไร จึงพามันไปหาพ่อแล้วเล่าให้พ่อฟังถึงกิริยาที่มันกระทำ พ่อหงส์โกรธมากตวาดว่า เจ้าวิเศษกว่าลูกเราเทียวหรือ ข่มขี่ลูกเราเปรียบลูกเราเหมือนม้าเทียมรถ เจ้าไม่รู้ประมาณตน ที่นี่ไม่ใช่พื้นเพของเจ้า เจ้าจงไปหาแม่เจ้าเถิด แล้วกล่าวถาคาที่สองว่า :
เจ้านกวินีลกะ เจ้ามาอาศัยซอกเขาอันมิใช่พื้นเพของเจ้า
ที่ทิ้งหยักเยื่อ และที่ป่าช้าผีดิบชายบ้านนั่นเป็นที่อยู่ เป็นที่พักของแม่เจ้า เจ้าจงไปที่นั้นเถิด
ครั้นพญาหงส์คุกคามวินีลกะอย่างนี้แล้ว ก็สั่งลูกหงส์ว่า เจ้าจงไปปล่อยมันไว้ที่พื้นเพหยักเยื่อแห่งกรุงมิถิลา ลูกหงส์ได้ทำตามสั่ง
พระศาสดาทรงนำพระธรรมเทศนานี้มาแสดงแล้วทรงประชุมชาดกว่านกวินีลกะในครั้งนั้นได้เป็นเทวทัตในครั้งนี้ ลูกหงส์สองตัวได้เป็นอัครสาวกทั้งสอง พ่อหงส์ได้เป็นอานนท์ ส่วนพระเจ้าวิเทหะได้เป็นเราตถาคตนี้แล
จบ วินีลกชาดก
http://board.agalico.com/showthread.php?t=27257
<!-- / message -->
ความพิสดารมีอยู่ว่า เมื่อพระเทวทัตนอนแสดงท่าทางอย่างพระสุคตแด่พระอัครสาวกทั้งสองผู้มาสู่คยาสีสประเทศ พระเถระทั้งสองครั้นแสดงธรรมแล้ว ก็พานิสิตของท่านมายังพระวิหารเวฬุวัน พระศาสดาตรัสถามว่า ดูก่อนสาริบุตรเทวทัตเห็นเธอทั้งสองแล้วได้ทำอย่างไร กราบทูลว่า ข้าแต่พระองค์ พระเทวทัตแสดงท่าทางอย่างพระองค์แล้วถึงความพินาศใหญ่ พระศาสดาตรัสว่า ดูก่อนสาริบุตร เทวทัตทำตามอย่างเรา ถึงความพินาศใหญ่มิใช่ในบัดนี้เท่านั้น แม้แต่ก่อนก็ถึงความพินาศ เมื่อพระเถระกราบทูลอาราธนา จึงทรงนำเรื่องในอดีตมาตรัสเล่า
ในอดีตกาล เมื่อพระเจ้าวิเทหะเสวยราชสมบัติในกรุงมิถิลาแคว้นวิเทหะ พระโพธิสัตว์ถือกำเนิดในพระครรภ์ของพระอัครมเหสีของพระเจ้าวิเทหะนั้น ครั้นเจริญวัยแล้ว ก็ทรงศึกษาศิลปศาสตร์ทุกชนิดในเมืองตักกสิลา เมื่อพระบิดาสวรรคตแล้วจึงทรงดำรงอยู่ในราชสมบัติ
ในครั้งนั้น พญาหงส์ทองตัวหนึ่งได้อยู่ร่วมกับนางกาในบริเวณที่หาอาหาร นางกาคลอดลูกออกมาเป็นตัวผู้ มันไม่เหมือนแม่ไม่เหมือนพ่อ เมื่อเป็นเช่นนั้น จึงได้ตั้งชื่อว่า วินีลกะเพราะมันมีสีค่อนข้างคล้ำ พญาหงส์ไปหาลูกบ่อย ๆ อนึ่งพญาหงส์นั้นมีลูกหงส์น้อยอยู่สองตัว ลูกหงส์น้อยเห็นพ่อมันไปถิ่นมนุษย์บ่อย ๆ จึงถามว่า พ่อทำไมพ่อจึงไปถิ่นมนุษย์บ่อยนัก พญาหงส์ตอบว่า นี่แน่ะลูก ๆ พ่ออยู่ร่วมกับนางกาตัวหนึ่ง เกิดลูกด้วยกันหนึ่งตัว ชื่อวินีลกะ พ่อไปเยี่ยมมัน ลูกหงส์ถามว่าก็พวกนั้นอยู่ถึงไหนเล่าพ่อ พญาหงส์บอกว่า มันอยู่เหนือยอดตาลต้นหนึ่งในที่โน้น ไม่ไกลจากกรุงมิถิลา แคว้นวิเทหะ ลูกหงส์พูดว่า พวกฉันจักไปพาเขามานะพ่อ พญาหงส์ห้ามว่า ขึ้นชื่อว่าถิ่นมนุษย์น่ารังเกียจ มีภัยรอบด้าน ลูกอย่าไปกันเลย พ่อจักไปพามาเอง ลูกหงส์หาเชื่อฟังคำพ่อไม่ จักพากันไป ณ ที่นั้นตามเครื่องหมายที่พ่อบอก ให้วินีลกะจับเหนือคอนไม้อันหนึ่งแล้วช่วยกันเอาจะงอยปากคาบปลายไม้ บินผ่านมาทางกรุงมิถิลา ขณะนั้นพระเจ้ากรุงวิเทหะประทับบนราชรถ ซึ่งเทียมด้วยม้าสินธพขาวสี่ตัว ทรงทำประทักษิณพระนคร วินีลกะเห็นดังนั้นนึกในใจว่า เราไม่ต่างอะไรกับพระเจ้าวิเทหะ พระเจ้าวิเทหะ ประทับนั่งบนราชรอันเทียมด้วยม้าสินธพสี่ตัว เสด็จเลียบพระนคร เราก็นั่งไปในรถอันเทียมด้วยหงส์ วินีลกะเมื่อกำลังไปทางอากาศกล่าวคาถาแรกว่า :
ม้าอาชาไนยพาพระเจ้าวิเทหะผู้ครองเมืองมิถิลาให้เสด็จไป
เหมือนหงส์สองตัวพาเราผู้ชื่อว่าวินีลกะไปฉะนั้น
ลูกหงส์น้อยฟังคำของวินีลกะแล้วก็โกรธแม้ตั้งใจว่า จักให้มันตกไปเสียในที่นี้ ก็เกรงจะถูกตำหนิเอาว่า เมื่อเราทำลงไปอย่างนี้ พ่อของเราจะว่าอย่างไร จึงพามันไปหาพ่อแล้วเล่าให้พ่อฟังถึงกิริยาที่มันกระทำ พ่อหงส์โกรธมากตวาดว่า เจ้าวิเศษกว่าลูกเราเทียวหรือ ข่มขี่ลูกเราเปรียบลูกเราเหมือนม้าเทียมรถ เจ้าไม่รู้ประมาณตน ที่นี่ไม่ใช่พื้นเพของเจ้า เจ้าจงไปหาแม่เจ้าเถิด แล้วกล่าวถาคาที่สองว่า :
เจ้านกวินีลกะ เจ้ามาอาศัยซอกเขาอันมิใช่พื้นเพของเจ้า
ที่ทิ้งหยักเยื่อ และที่ป่าช้าผีดิบชายบ้านนั่นเป็นที่อยู่ เป็นที่พักของแม่เจ้า เจ้าจงไปที่นั้นเถิด
ครั้นพญาหงส์คุกคามวินีลกะอย่างนี้แล้ว ก็สั่งลูกหงส์ว่า เจ้าจงไปปล่อยมันไว้ที่พื้นเพหยักเยื่อแห่งกรุงมิถิลา ลูกหงส์ได้ทำตามสั่ง
พระศาสดาทรงนำพระธรรมเทศนานี้มาแสดงแล้วทรงประชุมชาดกว่านกวินีลกะในครั้งนั้นได้เป็นเทวทัตในครั้งนี้ ลูกหงส์สองตัวได้เป็นอัครสาวกทั้งสอง พ่อหงส์ได้เป็นอานนท์ ส่วนพระเจ้าวิเทหะได้เป็นเราตถาคตนี้แล
จบ วินีลกชาดก
http://board.agalico.com/showthread.php?t=27257
<!-- / message -->