PDA

แสดงเวอร์ชันเต็ม : 1 ขณะจิต จิตเกิด/ดับ 17 ดวง



8ocdj
02-21-2009, 08:33 PM
ใน 1 ขณะจิต ที่เป็น อติมหันตารมณ์ จิต เกิด/ดับ 17 ดวง
อติมหันตารมณ์

http://www.prapitum.mbu.ac.th/phrarpitum/images/transparent.gifอติมหันตารมณ์ เป็นอารมณ์ที่มีวิถีจิตเกิดมากที่สุดได้ถึง ๗ วิถี เมื่อกล่าวถึง จิตตุปบาทคือ ขณะที่จิตขึ้นสู่วิถี จะตั้งอยู่ในอารมณ์ได้มากถึง ๑๔ ขณะจิต และเมื่อว่าถึงประเภทของจิตที่ปรากฏขึ้นรับอารมณ์นี้มีถึง ๕๔ ประเภท คือกามาวจรจิต ๕๔ ดวงนั่นเอง
http://www.prapitum.mbu.ac.th/phrarpitum/images/transparent.gifวิถีจิตในอติมหันตารมณ์ มีขณะจิตขึ้นรับอารมณ์ได้ ๑๔ ขณะจิต โดยเป็นจิตที่พ้นวิถีเสีย ๓ ขณะ รวมเป็นขณะจิต ๑๗ ขณะ ขณะจิต ๑๗ ขณะนั้น คือ


http://www.prapitum.mbu.ac.th/phrarpitum/IMAGES/phr9-1-2-1.gif
ข้ออุปมาว่าด้วยมะม่วง
พระราชาทรงบรรทมในห้องบรรทมของพระองค์มีประตูปิดอยู่ หญิงปริจาริกาคนหนึ่งกำลังนวดพระบาทของพระองค์ พระราชินีประทับนั่งข้างเคียงพระองค์ เสนาบดีและมหาดเล็กนั่งเป็นแถวตรงพระพักตร์ คนหูหนวกเป็นยามประตูนั่งพิงประตูอยู่ ในขณะนั้น คนเฝ้าสวนของพระราชานำผลมะม่วงมาแล้วเคาะประตู เมื่อได้ยินเสียง พระราชาก็ทรงตื่นจากบรรทมและตรัสกะหญิงปริจาริกาว่า “ไปเปิดประตู” หญิงปริจาริกาเดินไปหายามเผ้าประตูและบอกแก่เขาด้วยภาษาท่าทาง ยามเฝ้าประตูหูหนวกคนนั้นเข้าใจความต้องการของหล่อน จึงเปิดประตูและได้เห็นผลมะม่วง พระราชาจับมีดมาถือไว้ หญิงปริจาริกานำผลมะม่วงมาแล้วยื่นผลมะม่วงให้แก่เสนาบดี ฝ่ายเสนาบดียื่นถวายผลมะม่วงแก่พระราชินี ส่วนพระราชินีล้างผลมะม่วงและคัดผลมะม่วงสุกออกจากผลมะม่วงดิบ วางผลมะม่วงสุกเหล่านั้นไว้ในจานและถวายผลมะม่วงเหล่านั้นแก่พระราชา เมื่อได้รับผลมะม่วงเหล่านั้นแล้วพระราชาทรงเสวยผลมะม่วง หลังจากเสวยผลมะม่วงแล้ว พระราชาก็พรรณนาคุณและโทษของผลมะม่วง หลังจากนั้นแล้วพระราชาก็ทรงบรรทมอีก
พระราชาทรงบรรทมหลับเป็นภวังค์
คนเฝ้าสวนของพระราชานำผลมะม่วงมาและใดเคาะประดูเป็นผัสสะ(การกระทบ) ของรูปารมณ์ในจักขุทวาร
การตื่นจากการบรรทมของพระราชาเพราะการเคาะที่ประตูและคำสั่งของพระองค์ที่ให้เปิดประตูเป็นภวังคจนะ (ความไหวของภวังค์)
ภาษาท่าทางของหญิงปริจาริกาในการขอร้องให้ยามเฝ้าประตูเปิดประตูเป็นอาวัชชนะ
การเปิดประตูโดยคนยามเฝ้าประตูหูหนวกและแลเห็นผลมะม่วงเป็นจักขุวิญญาณ
การที่พระราชาทรงจับมีดและการที่หญิงปริจาริกายื่นผลมะม่วงให้แก่เสนาบดีเป็นสัมปฏิจฉนะ (การรับอารมณ์)
การที่เสนาบดียื่นถวายผลมะม่วงแก่พระราชินีเป็นสันตีรณะ (การสอบสวนอารมณ์)
การล้าง การคัดเลือก และการวางผลมะม่วงไว้ในจาน ตลอดทั้งการยื่นถวายผลมะม่วงแก่พระราชาเป็นโวฏฐัพพนะ(การตัดสินอารมณ์)
การที่พระราชาเสวยผลมะม่วงเป็นชวนะ (การเสวยอารมณ์)
การพรรณนาที่พระราชาทรงพรรณนาคุณและโทษของผลมะม่วงเป็นตทารัมมณะ
การบรรทมของพระราชาอีกครั้ง ก็เป็นการกลับไปสู่ภวังค์ อีกครั้งหนึ่ง
ดูคำอธิบายเพิ่ม ในกระทู้ต่อไป

คำอธิบายเพิ่ม ขณะจิต จิตเกิด/ดับ 17 ดวง (http://www.watkoh.com/board/index.php?topic=1661.msg5009#msg5009)