DAO
11-12-2008, 12:32 PM
พระอุปเสนเถระ
ชาติภูมิ
ท่านพระอุปเสนะ เป็นบุตรของวังคันตพราหมณ์ มารดาชื่อนางสารีพราหมณี ในตำบลบ้านชื่อว่านาลันทะ แควนมคธ เดิมชื่อว่าอุปเสนมาณพอีกอย่างหนึ่ง เรียกชื่อตามที่เป็นบุตรของวังคันตพราหมณ์ว่า อุปเสนวังคันตบุตร เป็นน้องชายของท่านพระสารีบุตร พระสารีบุตรมีพี่น้องร่วมท้องมารดาเดียวกันถึงหกคน น้องชายสามคน คือ พระจุนทะ, พระอุปเสนะ และ พระเรวัตตะ, น้องหญิงสามคน คือ นางจาลา, นางอุปจารา, และนางสีสุปจารา รวมเป็นเจ็ดคนกับทั้งท่านพระสารีบุตรฯ อุปเสนมาณพนั้น เจริญวัยแล้วได้ศึกษาไตรเพทตามลัทธิของพราหมณ์ ต่อมาได้ฟังพระธรรมเทศนาในสำนักของพระบรมศาสดา เกิดศรัทธาเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา จึงได้บรรพชาอุปสมบทถือเพศเป็นบรรพชิต ทำกิจพระพุทธศาสนาตามหน้าที่ ครั้นท่านอุปเสนะบวชแล้ว มีพรรษาได้เพียงพรรษาเดียวเท่านั้น มาคิดว่าจะยังพระพุทธศาสนาให้เจริญมากขึ้นด้วยหมู่พระภิกษุสงฆ์ จึงได้เป็นอุปัชฌาย์อุปสมบทบวชกุลบุตร ภายหลังท่านพาศิษย์ของท่านไปเฝ้าพระบรมศาสดา ถูกพระบรมศาสดารุกรานว่าเป็นโฆษบุรุษ เป็นผู้มีความมักมาก เมื่อท่านกลับจากที่เฝ้าแล้วจึงคิดว่าเราจะยังพระบรมศาสดาให้ตรัสสาธุการ เพราะอาศัยซึ่งบริษัทของเราให้จงได้ ครั้นคิดอย่างนั้นแล้ว ไม่ประมาท ตั้งใจเจริญซึ่งวิปัสสนากรรมฐาน ไม่ช้าไม่นานก็ได้สำเร็จอรหัตผล ท่านประพฤติอยู่ในธุดงค์ ๑๓ ประการ ตามตำนานปรากฏว่า ท่านได้เป็นอุปัชฌาย์บวชกุลบุตร จนมีสัทธิวิหาริกประมาณถึงห้าร้อยองค์ เมื่อพระบรมศาสดาเสด็จประทับอยู่ที่พระเชตวันมหาวิหาร ท่านได้พาสัทธิวิหาริกของท่านไปเฝ้าพระบรมศาสดาอีก ในครั้งนี้พระบรมศาสดาทรงสาธุการแก่ท่านว่า สาธุ สาธุ อุปเสนะ ดูกรอุปเสนะดีละ ๆ ฉะนี้ สมตามความที่ท่านคิดไว้ฯ
เอตทัคคะ
พระองค์ได้ทรงแสดงซึ่งคุณแห่งท่านพระอุปเสนะนั้นมีประการต่าง ๆ แล้วทรงตั้งท่านไว้ในเอตทัคคะว่า เป็นผู้เลิศกว่าภิกษุทั้งหลาย ฝ่ายข้างเป็นผู้นำมาซึ่งความเลื่อมใส โดยรอบในหมู่ชนทั้งชั้นสูงและชั้นต่ำ เมื่อท่านพระอุปเสนะดำรงเบญจขันธ์อยู่โดยสมควรแก่กาล ก็ดับขันธปรินิพพานฯ
ขอขอบคุณที่มาคะ http://www.geocities.com/piyainta/ab64.htm
ชาติภูมิ
ท่านพระอุปเสนะ เป็นบุตรของวังคันตพราหมณ์ มารดาชื่อนางสารีพราหมณี ในตำบลบ้านชื่อว่านาลันทะ แควนมคธ เดิมชื่อว่าอุปเสนมาณพอีกอย่างหนึ่ง เรียกชื่อตามที่เป็นบุตรของวังคันตพราหมณ์ว่า อุปเสนวังคันตบุตร เป็นน้องชายของท่านพระสารีบุตร พระสารีบุตรมีพี่น้องร่วมท้องมารดาเดียวกันถึงหกคน น้องชายสามคน คือ พระจุนทะ, พระอุปเสนะ และ พระเรวัตตะ, น้องหญิงสามคน คือ นางจาลา, นางอุปจารา, และนางสีสุปจารา รวมเป็นเจ็ดคนกับทั้งท่านพระสารีบุตรฯ อุปเสนมาณพนั้น เจริญวัยแล้วได้ศึกษาไตรเพทตามลัทธิของพราหมณ์ ต่อมาได้ฟังพระธรรมเทศนาในสำนักของพระบรมศาสดา เกิดศรัทธาเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา จึงได้บรรพชาอุปสมบทถือเพศเป็นบรรพชิต ทำกิจพระพุทธศาสนาตามหน้าที่ ครั้นท่านอุปเสนะบวชแล้ว มีพรรษาได้เพียงพรรษาเดียวเท่านั้น มาคิดว่าจะยังพระพุทธศาสนาให้เจริญมากขึ้นด้วยหมู่พระภิกษุสงฆ์ จึงได้เป็นอุปัชฌาย์อุปสมบทบวชกุลบุตร ภายหลังท่านพาศิษย์ของท่านไปเฝ้าพระบรมศาสดา ถูกพระบรมศาสดารุกรานว่าเป็นโฆษบุรุษ เป็นผู้มีความมักมาก เมื่อท่านกลับจากที่เฝ้าแล้วจึงคิดว่าเราจะยังพระบรมศาสดาให้ตรัสสาธุการ เพราะอาศัยซึ่งบริษัทของเราให้จงได้ ครั้นคิดอย่างนั้นแล้ว ไม่ประมาท ตั้งใจเจริญซึ่งวิปัสสนากรรมฐาน ไม่ช้าไม่นานก็ได้สำเร็จอรหัตผล ท่านประพฤติอยู่ในธุดงค์ ๑๓ ประการ ตามตำนานปรากฏว่า ท่านได้เป็นอุปัชฌาย์บวชกุลบุตร จนมีสัทธิวิหาริกประมาณถึงห้าร้อยองค์ เมื่อพระบรมศาสดาเสด็จประทับอยู่ที่พระเชตวันมหาวิหาร ท่านได้พาสัทธิวิหาริกของท่านไปเฝ้าพระบรมศาสดาอีก ในครั้งนี้พระบรมศาสดาทรงสาธุการแก่ท่านว่า สาธุ สาธุ อุปเสนะ ดูกรอุปเสนะดีละ ๆ ฉะนี้ สมตามความที่ท่านคิดไว้ฯ
เอตทัคคะ
พระองค์ได้ทรงแสดงซึ่งคุณแห่งท่านพระอุปเสนะนั้นมีประการต่าง ๆ แล้วทรงตั้งท่านไว้ในเอตทัคคะว่า เป็นผู้เลิศกว่าภิกษุทั้งหลาย ฝ่ายข้างเป็นผู้นำมาซึ่งความเลื่อมใส โดยรอบในหมู่ชนทั้งชั้นสูงและชั้นต่ำ เมื่อท่านพระอุปเสนะดำรงเบญจขันธ์อยู่โดยสมควรแก่กาล ก็ดับขันธปรินิพพานฯ
ขอขอบคุณที่มาคะ http://www.geocities.com/piyainta/ab64.htm