DAO
11-12-2008, 12:52 PM
พระอุปวาณเถระ
ท่านพระอุปวาณะ มีชาติภูมิเป็นมาอย่างไร เข้ามาบวชในพระพุทธศาสนาในสำนักของใคร ณ ที่ไหน ยังไม่ได้พบที่มาแห่งประวัติของท่าน เรื่องราวของท่านที่มาในปกรณ์นั้น ๆ ก็กล่าวถึงแต่เรื่องที่ท่านได้อุปสมบทแล้ว เช่นเรื่องที่มาในสังยุตตนิกายมหาวรรค หน้า ๙๕ มีข้อความว่าด้วยเรื่องท่านนั่งสนทนากันกับพระสารีบุตร กล่าวถึงโพชฌงค์ ๗ ประการ เนื้อความในเรื่องนั้นว่า ครั้งนั้น ท่านพระอุปวาณะ และท่านพระสารีบุตร พำนักอาศัยอยู่ที่โฆสิตาราม ในพระนครโกสัมพี ขณะนั้นเป็นเวลาเย็น ท่านพระสารีบุตรเที่ยวเดินตากอากาศเล่นแล้วไปหาพระอุปวาณะ นั่งสนทนาปราศรัยกันพอเป็นเครื่องร่าเริงใจแล้ว ท่านพระสารีบุตรได้กล่าวถามพระอุปวาณะว่า ดูกรอาวุโสอุปวาณะ ท่านรู้ไหมว่า โพชฌงค์ ๗ ประการที่บุคคลตั้งใจอบรมไว้ดีแล้ว ย่อมอำนวยผลให้อยู่เป็นสุข ท่านพระอุปวาณะตอบว่ากระผมรู้ ท่านพระสารีบุตรจึงกล่าวต่อไปอีกว่า ดูกรอาวุโสอุปวาณะ เมื่อบุคคลมาปรารภโพชฌงค์ ๗ ประการ มีสติสัมโพชฌงค์เป็นต้น แต่ละอย่าง ๆ ย่อมรู้ว่า จิตของเราพ้นดีแล้ว เราถอนถีนมิทธะ ได้ขาดแล้ว เราระงับอุทธัจจกุกกุจจะ ได้ดีด้วย เราตังใจทำความเพียรทำใจไม่ให้หดหู่ได้แล้ว อย่างนี้ จึงเชื่อว่าอำนวยผลให้อยู่เป็นสุขฯ หลังจากนั้นท่านก็ได้บรรลุอรหันต์ และท่านพระอุปวาณะนี้ได้เคยเป็นผู้อุปัฏฐากพระบรมศาสดา ซึ่งมีปรากฏในตอนใกล้เวลาพระบรมศาสดาจะนิพพาน คือในครั้งนั้น ท่านพระอุปวาณะ ยืนถวายงานพัดอยู่ ณ ที่เฉพาะพระพักตร์พระบรมศาสดา ถูกพระองค์รุกรานให้ถอยไปด้วยพระดำรัสว่า อเปหิ ภิกฺขุ ดูก่อนภิกษุ เธอจงหลีกไปอย่ายืนอยู่ข้างหน้าเรา ท่านพระอานนท์ได้เห็นแล้วจึงดำริว่า ท่านพระอุปวาณะองค์นี้เป็นผู้อุปัฏฐากใกล้เคียงพระองค์มานานแล้ว เหตุไรหนอพระองค์จึงทรงรุกรานให้หลีกออกไปเสีย เมือ่ได้โอกาสแล้วเข้าไปกราบทูลถาม จึงได้ทราบเนื้อความนั้นว่า เพราะเทพยดาทั้งหลายในหมื่นโลกธาตุมาเพื่อจะเห็นพระศาสดา แต่พระอุปวาณะยืนบังเสีย พวกเทพยดาจึงพากันติเตียน พระองค์จึงทรงให้เธอหลีกออกไปเสีย เรื่องนี้นำมากล่าวเพื่อให้รู้ว่าท่านพระอุปวาณะ ก็เคยเป็นพุทธอุปัฏฐากองค์หนึ่ง เมื่อดำรงชนมายุสังขารอยู่โดยสามควรแก่กาลแล้วก็ดับขันธปรินิพพาน ตามเรื่องที่ท่านกล่าวมานี้ เข้าใจว่าคงนิพพานภายหลังแต่พุทธปรินิพพานฯ
ขอขอบคุณที่มาคะ http://www.geocities.com/piyainta/ab71.htm
ท่านพระอุปวาณะ มีชาติภูมิเป็นมาอย่างไร เข้ามาบวชในพระพุทธศาสนาในสำนักของใคร ณ ที่ไหน ยังไม่ได้พบที่มาแห่งประวัติของท่าน เรื่องราวของท่านที่มาในปกรณ์นั้น ๆ ก็กล่าวถึงแต่เรื่องที่ท่านได้อุปสมบทแล้ว เช่นเรื่องที่มาในสังยุตตนิกายมหาวรรค หน้า ๙๕ มีข้อความว่าด้วยเรื่องท่านนั่งสนทนากันกับพระสารีบุตร กล่าวถึงโพชฌงค์ ๗ ประการ เนื้อความในเรื่องนั้นว่า ครั้งนั้น ท่านพระอุปวาณะ และท่านพระสารีบุตร พำนักอาศัยอยู่ที่โฆสิตาราม ในพระนครโกสัมพี ขณะนั้นเป็นเวลาเย็น ท่านพระสารีบุตรเที่ยวเดินตากอากาศเล่นแล้วไปหาพระอุปวาณะ นั่งสนทนาปราศรัยกันพอเป็นเครื่องร่าเริงใจแล้ว ท่านพระสารีบุตรได้กล่าวถามพระอุปวาณะว่า ดูกรอาวุโสอุปวาณะ ท่านรู้ไหมว่า โพชฌงค์ ๗ ประการที่บุคคลตั้งใจอบรมไว้ดีแล้ว ย่อมอำนวยผลให้อยู่เป็นสุข ท่านพระอุปวาณะตอบว่ากระผมรู้ ท่านพระสารีบุตรจึงกล่าวต่อไปอีกว่า ดูกรอาวุโสอุปวาณะ เมื่อบุคคลมาปรารภโพชฌงค์ ๗ ประการ มีสติสัมโพชฌงค์เป็นต้น แต่ละอย่าง ๆ ย่อมรู้ว่า จิตของเราพ้นดีแล้ว เราถอนถีนมิทธะ ได้ขาดแล้ว เราระงับอุทธัจจกุกกุจจะ ได้ดีด้วย เราตังใจทำความเพียรทำใจไม่ให้หดหู่ได้แล้ว อย่างนี้ จึงเชื่อว่าอำนวยผลให้อยู่เป็นสุขฯ หลังจากนั้นท่านก็ได้บรรลุอรหันต์ และท่านพระอุปวาณะนี้ได้เคยเป็นผู้อุปัฏฐากพระบรมศาสดา ซึ่งมีปรากฏในตอนใกล้เวลาพระบรมศาสดาจะนิพพาน คือในครั้งนั้น ท่านพระอุปวาณะ ยืนถวายงานพัดอยู่ ณ ที่เฉพาะพระพักตร์พระบรมศาสดา ถูกพระองค์รุกรานให้ถอยไปด้วยพระดำรัสว่า อเปหิ ภิกฺขุ ดูก่อนภิกษุ เธอจงหลีกไปอย่ายืนอยู่ข้างหน้าเรา ท่านพระอานนท์ได้เห็นแล้วจึงดำริว่า ท่านพระอุปวาณะองค์นี้เป็นผู้อุปัฏฐากใกล้เคียงพระองค์มานานแล้ว เหตุไรหนอพระองค์จึงทรงรุกรานให้หลีกออกไปเสีย เมือ่ได้โอกาสแล้วเข้าไปกราบทูลถาม จึงได้ทราบเนื้อความนั้นว่า เพราะเทพยดาทั้งหลายในหมื่นโลกธาตุมาเพื่อจะเห็นพระศาสดา แต่พระอุปวาณะยืนบังเสีย พวกเทพยดาจึงพากันติเตียน พระองค์จึงทรงให้เธอหลีกออกไปเสีย เรื่องนี้นำมากล่าวเพื่อให้รู้ว่าท่านพระอุปวาณะ ก็เคยเป็นพุทธอุปัฏฐากองค์หนึ่ง เมื่อดำรงชนมายุสังขารอยู่โดยสามควรแก่กาลแล้วก็ดับขันธปรินิพพาน ตามเรื่องที่ท่านกล่าวมานี้ เข้าใจว่าคงนิพพานภายหลังแต่พุทธปรินิพพานฯ
ขอขอบคุณที่มาคะ http://www.geocities.com/piyainta/ab71.htm