ธรรมเตือนใจ

กรรมย่อมมีกาลเวลาให้ผล


แม้คนผู้ทำบุญ

ย่อมเห็นบาปว่าดี ตลอดกาลที่บาปยังไม่เผล็ดผล

แต่เมื่อใดบาปเผล็ดผล เมื่อนั้นเขาย่อมเห็นบาปว่าชั่ว

ฝ่ายคนทำกรรมดี ย่อมเห็นกรรมดีว่าชั่ว

ตลอดกาลที่กรรมดียังไม่เผล็ดผล

แต่เมื่อใดกรรมดีเผล็ดผล เมื่อนั้นเขาย่อมเห็นกรรมดีว่าดี.

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท

เล่ม ๑ ภาค ๒ ตอน ๓ - หน้าที่ 2

เสื่อมปัญญาชั่วร้ายที่สุด


[๗๙] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย

ความเสื่อมแห่งโภคะมีประมาณน้อย

ความเสื่อมแห่งปัญญาชั่วร้ายที่สุดกว่าความเสื่อมทั้งหลาย.

[๘๐] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย

ความเจริญด้วยโภคะมีประมาณน้อย

ความเจริญด้วยปัญญาเลิศกว่าความเจริญทั้งหลาย

เพราะฉะนั้นเธอทั้งหลายพึงสำเหนียกอย่างนี้ว่า

เราทั้งหลายจักเจริญโดยความเจริญปัญญา

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย

เธอทั้งหลายพึงสำเหนียกอย่างนี้แล.

พระสุตตันตปิฎก อังคุตรนิกาย เอกนิบาต

เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ 143

พรมหมจรรย์


พ. ก็เราจะบอกวัตรแห่งคฤหัสถ์แก่เธอทั้งหลาย

สาวกกระทำอย่างไรจึงจะเป็นผู้ยังประโยชน์ให้สำเร็จ

สาวกผู้รู้แจ้งพึงเว้นอพรหมจรรย์

เหมือนบุคคลเว้นหลุมถ่านเพลิงที่ไฟลุกโชนฉะนั้น

แต่เมื่อไม่สามารถประพฤติพรหมจรรย์

ก็ไม่พึงก้าวล่วงภรรยาของผู้อื่น.


พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย สุตตนิบาต

เล่ม ๑ ภาค ๖- หน้าที่ 360 ธรรมิกสูตร

ไม่ควรดูหมิ่นบุญว่าน้อย


บุคคลไม่ควรดูหมิ่นบุญว่า

บุญมีประมาณน้อยจักไม่มาถึง

แม้หม้อน้ำยังเต็มด้วยหยาดน้ำ

ที่ตกลงมา(ทีละหยาดๆ) ได้ฉันใด

ธีรชน (ชนผู้มี ปัญญา) สั่งสมบุญแม้ทีละน้อยๆ

ย่อมเต็มด้วยบุญได้ฉันนั้น.

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท

เล่ม ๑ ภาค ๒ ตอน ๓- หน้าที่ 2

สถานที่ควรสังเวช


ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย

สถานที่ควรเห็น

ควรให้เกิดความสังเวชแห่งกุลบุตรผู้มีศรัทธา ๔ แห่งนี้

๔ แห่งเป็นไฉน ?

พระตถาคตประสูติ ณ ที่นี้

พระตถาคตตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ ณ ที่นี้

พระตถาคตทรง ประกาศธรรมจักรอันยอดเยี่ยม ณ ที่นี้

พระตถาคตปรินิพพานด้วนอนุปาทิเสสนิพพานธาตุ ณ ที่นี้

พระสุตตันตปิฎก อังคุตรนิกาย จตุกนิบาต

เล่ม ๒ - หน้าที่ 315 สังเวชนียสูตร

ธรรมย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรม


ธมฺโม หเว รกฺขติ ธมฺมจารึ ธมฺโม สุจิณฺโณ สุขมาวหาติ

เอสานิสํโส ธมฺเม สุจิณฺเณ น ทุคฺคตึ คจฺฉติ ธมฺมจารี.

ธรรมแล ย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรม

ธรรมที่ประพฤติดีแล้ว ย่อมนำสุขมาให้

นี้เป็นอานิสงส์ในธรรมที่ประพฤติดีแล้ว

ผู้ประพฤติธรรม ย่อมไม่ไปทุคติ ดังนี้.

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย พุทธวงศ์

เล่ม ๙ ภาค ๒- หน้าที่ 341

ใครจะรู้เวลาตาย


อชฺเชว กิจฺจมาตปฺปํ โก ชญฺญฺา มรณํ สุเว

น หิ โน สงฺครนฺเตน มหาเสเนน มจฺจุนา

ควรทำความเพียร ในวันนี้ทีเดียว

ใครจะรู้ว่าความตายจะมีในวันพรุ่งนี้

เพราะการผัดเพี้ยนความตายอันมีเสนาใหญ่นั้น

ของเราทั้งหลายมีไม่ได้เลย

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อิติวุตตก

เล่ม ๑ ภาค ๔ - หน้าที่ 320

เตือนด้วยพระธรรม


บุคคลผู้ทำกรรมไม่สมควร เมื่อถูกตักเตือนว่า

ท่านทำกรรมไม่ควรแล้ว

จะโกรธโดยส่วนเดียวก็ตาม หรือไม่โกรธก็ตาม.

อีกอย่างหนึ่งเขาจะเขี่ยทิ้งเหมือนกำแกลบหว่านทิ้งก็ตาม

แต่ว่าเมื่อเรากล่าวคำเป็นธรรมอยู่

ขึ้นชื่อว่าบาปย่อมไม่มี.


พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก

เล่ม ๓ ภาค ๕ - หน้าที่ 329 คันธารชาดก

ผู้ไม่เบียดเบียนตนและผู้อื่น


พ. ดูก่อนภิกษุ บุคคลผู้เป็นบัณฑิตมีปัญญามากในธรรมวินัยนี้

ย่อมไม่คิดเพื่อเบียดเบียนตน

ย่อมไม่คิดเพื่อเบียดเบียนผู้อื่น

ย่อมไม่คิดเพื่อเบียดเบียนตนและผู้อื่น

เมื่อคิด ย่อมคิดเพื่อเกื้อกูลแก่ตน เกื้อกูลแก่ผู้อื่น

เกื้อกูลแก่ตนและผู้อื่น และเกื้อกูลแก่โลกทั้งหมดทีเดียว

ดูก่อนภิกษุ บุคคลเป็นบัณฑิตมีปัญญามากอย่างนี้แล.

พระสุตตันตปิฎก อังคุตรนิกาย จตุกนิบาต

เล่ม ๒ - หน้าที่ 455 อุมมังคสูตร

ควรบูชาพระบรมสารีริกธาตุ


ท้าวมฆวานเทพกุญชร ผู้เป็นอธิบดีในสวรรค์ ชั้นไตรทศ

ได้ตรัสคำนี้กะมาตลีเทพสารภีว่า

ดูก่อนมาตลี ท่านจงดูผลแห่งกรรมอันวิจิตรน่าอัศจรรย์นี้

ไทยธรรม(ของที่ให้)ที่เทพธิดานี้กระทำแล้ว

ถึงจะน้อย บุญก็มีผลมาก

เมื่อจิตเลื่อมใสในพระตถาคตสัมพุทธเจ้า

หรือในสาวกของพระองค์ก็ตาม ทักษิณาไม่ชื่อว่าน้อยเลย

มาเถิด มาตลี แม้ชาวเราทั้งหลาย

ก็ควรจะพากันบูชาพระบรมธาตุของพระตถาคต

ให้ยิ่งยวดขึ้นไป เพราะการสั่งสมบุญนำสุขมาให้

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย วิมานวัตถุ

เล่ม ๒ ภาค ๑ - หน้าที่ 383 ปีตวิมาน