ถกเถียงกันเรื่องศาสนา

สวัสดีอีกครั้งครับมิตรธรรมทุกท่าน


วันนี้มีเรื่องมาเรียนถามครับว่า หากอยู่ในสถานการณ์เกี่ยวกับการถกเถียงเรื่องศาสนากับผู้นับถือศาสนาอื่น เราควรจะปฏิบัติเช่นไรดี


ก่อนอื่นก็คือได้คุยกับเพื่อนที่นับถือศาสนาอื่น ยกตัวอย่างเช่นเพื่อนผมเป็นคริสต์ เขาก็ถามผมว่า เชื่อในพระเจ้าไหม ผมก็บอกว่าไม่ เพราะผมเป็นพุทธ ทีนี้อย่างที่ทราบกันว่าคนคริสต์(ส่วนใหญ่)เวลาพูดเรื่องแบบนี้แล้ว จะค่อนข้างยาว และเหมือนการเชินชวนทุกวิถีทางให้เราเชื่อตามเขา ในกรณีนี้ ด้วยความที่ว่าทราบดีว่าต่อให้ชี้แจงไปก็จักเหมือนเป็นการทำให้ความเห็นไม่ลงรอยกัน จะนำไปสู่การตัดรอนซึ่งมิตรภาพได้ จึงทำแค่เพียงชี้แจงบางส่วนที่เขาถาม แต่ก็ชี้แจงเพียงสั้นๆ ถามคำตอบคำ ไม่อยากจะอธิบายอะไรให้ยืดยาว เพราะทางนี้ก็ไม่อยากจะไปก้าวก่ายความเชื่อ เพราะเขามาทางนี้แล้ว ถ้าเถียงไปอธิบายไปก็จะขัดแย้งกันอยู่แล้ว เพราะเราเป็นปุถุชนย่อมไม่ล่วงรู้ได้ว่าผู้นี้จะสามารถละทิ้งมิจฉาทิธฐิได้ไหมในเวลานี้ ถ้าพูดไปผิดกาลผิดเวลาก็อาจจะทำให้เขามองพระพุทธศาสนาแย่ลงก็เป็นได้ ก็เลยทำได้แค่ อือๆ เออๆ ออๆ ให้เขาพูดของเขาไป

แต่มันก็เหมือนดูไม่แฟร์ กลายเป็นให้เขาเป่าหูเราฝ่ายเดียว โดยที่เราไม่สามารถโต้แย้งอะไรได้เลย


อยากทราบว่าในกาลแบบนี้ พุทธศาสนิกชนควรจะปฏิบัติตัวเช่นไรถึงจะเรียกว่าเหมาะสมที่สุด

หรือควรจะบอกเขาไปแต่ต้นดีว่า "เราอย่าพูดกันเรื่องนี้เลย มันเป็นเรื่องละเอียดอ่อนนะ เรามีความเชื่อแบบนี้ เขามีความเชื่อแบบนั้น ถ้าพูดกันไปเดี๋ยวจักเหมือนการเมือง จะเป็นเหตุให้ทะเลาะกัน ขัดแย้งกันได้ เพราะงั้นเอาเป็นว่าเราเคารพในความเชื่อแต่ละคนละกันนะ" อะไรอย่างนี้จะถือว่าสมควรไหม เพราะมันก็เหมือนเป็นเวลาให้เราได้ชักจูงผู้มีมิจฉาทิฎฐิมาสู่สัมมาทิฎฐิได้ แต่ก็เหมือนจะทำให้เขามองสัมมาทิฏฐิของเรานี้แย่ลงไปกว่าเดิมก็ได้เช่นกัน


ส๊าาา ธุ ครับ

โพสต์ต้นฉบับโดยคุณ chocobo

อยากทราบว่าในกาลแบบนี้ พุทธศาสนิกชนควรจะปฏิบัติตัวเช่นไรถึงจะเรียกว่าเหมาะสมที่สุด

หรือควรจะบอกเขาไปแต่ต้นดีว่า "เราอย่าพูดกันเรื่องนี้เลย มันเป็นเรื่องละเอียดอ่อนนะ เรามีความเชื่อแบบนี้ เขามีความเชื่อแบบนั้น ถ้าพูดกันไปเดี๋ยวจักเหมือนการเมือง จะเป็นเหตุให้ทะเลาะกัน ขัดแย้งกันได้ เพราะงั้นเอาเป็นว่าเราเคารพในความเชื่อแต่ละคนละกันนะ" อะไรอย่างนี้จะถือว่าสมควรไหม เพราะมันก็เหมือนเป็นเวลาให้เราได้ชักจูงผู้มีมิจฉาทิฎฐิมาสู่สัมมาทิฎฐิได้ แต่ก็เหมือนจะทำให้เขามองสัมมาทิฏฐิของเรานี้แย่ลงไปกว่าเดิมก็ได้เช่นกัน


ส๊าาา ธุ ครับ

- การที่คุณคิดที่จะพูดตอบกับเขาเช่นนี้มันก็ดีนะครับ เป็นการกล่าวเพื่อละความเบียดเบียนและเว้นว่างให้เกียรติในสิ่งที่กันและกันเคารพนับถือ

- ผมมีวิธีเพิ่มเติมนิดหน่อยน่ะครับ ถ้าหากคุณได้ปฏิบัติเห็นแจ้งแล้วก็ยิ่งเป็นประโยชน์ครับแต่ควรไม่ควรอยู่ที่ดุลยพินิจของคุณนะครับ

ยกตัวอย่างนะครับ ลองถามเขาบ้างว่าแนวทางการปฏิบัติที่องค์พระคริสต์สอนนั้นเป็นเช่นไรบ้าง แล้วพิจารณาตามไปผมเชื่อว่า..ทุกศาสนาต้องบอกว่าสอนให้เป็นคนดี เพื่อหลีกหนีจากทุกข์ หรือ ขึ้นเรือหลีกภัยพิบัติที่จะเกิดโลกแตกขึ้นเป็นต้น คุณก็เพียงกล่าวว่า ดีนะสอนให้เป็นคนดีโลกจะได้สงบสุขแต่ควรพูดด้วยจิตที่น้อมนำกุศลยินดีที่ศาสนาอื่นสอนให้คนเป็นคนดีเช่นกัน แล้วถามเขาว่าการเป็นคนดีที่พระคริสต์สอนเป็นเช่นไรบ้าง แล้วคุณก็รับรู้ไว้ ***การที่เรารับฟังเขาก่อนจะช่วยให้เราเห็นแนวทางการปฏิบัติของเขา สิ่งที่เขาเข้าใจอยู่ พร้อมหาข้อแก้ไขโต้แย้งได้ถูกและตรงครับ***

ทีนี้คุณลองบอกเขานะครับว่า พระพุทธศาสนามีธรรมอันประเสริฐที่พระตถาคตได้ตรัสรู้แล้วนั้น อยู่บนความเป็นตรรกะ คือ ความเป็นเหตุ เป็นปัจจัย และ เป็นผลซึ่งกันและกัน เช่นเพราะสิ่งนี้เกิด สิ่งนี้จึงดำเนินไป ผลจึงมีอยู่ และสิ่งนี้จึงดับไป หรือ เพราะสิ่งนี้มีอยู่ สิ่งนี้จึงมี พระตถาคตสอนให้เห็นตามจริงด้วยเหตุและผล การที่ตถาคตสอนว่าให้เป็นคนดีนั้น เพราะพระตถาคตสอนให้เราเว้นจากการเบียดเบียนทำร้ายตนเองและผู้อื่น(ตรงนี้อาจจะบอกว่าเช่นการถือศีล 5 เป็นต้น) โดยสอนให้เรามีความคิดที่ดีเป็นกุศล มีการพูดจาที่ไพเราะน่าฟังมีเหตุมีผล มีการกระทำที่สำรวมควรแก่กาล รู้แยกแยะสิ่งต่างๆด้วยปัญญา รู้รับฟังไตร่ตรองมากกว่าที่จะแสดงออกตามความพร่ำเพ้อ เพ้อเจ้อเหลวไหลไม่มีสาระ ตามความโลภของตนจนเบียดเบียนผู้อื่น พระพุทธศาสนามีธรรมสัจจ์จริง ๔ ข้อ คือ รู้ความเป็นทุกข์ เหตุและปัจจัยของทุกข์ รู้ทางดับทุกข์ด้วยปัญญา มีทางอันประเสริฐคือมรรคมีองค์ ๘ สอนให้เราพิจารณาให้เห็นต้นเหตุของการเกิดทุกข์และใช้ปัญญาเรียนรู้พิจารณาเพื่อดับที่เหตุแห่งทุกข์เหล่านั้น...ซึ่งสิ่งทั้งหลายเหล่านี้ตรงกับจริตสิ่งที่เป็นสภาพความดำเนินไปในชีวิตประจำวันของคุณ คุณจึงนับถือปฏิบัติและเปลี่ยนจากศาสนาพุทธไม่ได้เพราะประกอบด้วยคุณอันเป็นประโยชน์แก่คุณ พึงรู้ได้และให้ผลได้ไม่จำกัดกาล
อย่างเรื่องบาป-บุญในพระพุทธศาสนาเราไม่สามารถที่จะลบล้างบาปหรือแก้ไบปด้วยการสารภาพบาปได้ เพราะบุญกับบาปนั้นหากสิ่งใดมีมากกว่าก้จะส่งผลก่อนไม่สามารถหักล้างกันได้ เช่น มีน้ำอยู่ 1 แก้วตักเกลือใส่ลงไป 1 ช้อนโต๊ะ น้ำนั้นเค็มไหม แม้เราจะไปบอกพระเจ้าว่าตักเกลือใส่ลงไปน้ำ แล้วน้ำนั้นจะยังเค็มอยู่ไหมหรือกลายเป็นจืดไป เปรียบน้ำเหมือนบุญ เกลือนั้นเป็นบาป ให้ไปสารภาพแก่พระเจ้านั้นนั้นก็ยังเค็มอยู่ดีใช่ไหมครับ แต่หากนำเกลือ 1 ช้อนโต๊ะนั้นไปเทในบึงกว้างน้ำในบึงจะเค็มไหมครับ ไม่เค็มใช่ไหม แต่หากนำเกลือนั้นเทลงไปเรื่อยๆๆ ถึงจะทีละนิดแต่เทลงในบึงทุกวัน วันละช้อนโต๊ะบ้าง หรือหลายช้อนโต๊ะบ้าง นานเข้าๆน้ำในบึงก็เค็มได้เช่นกันใช่ไหมครับต่อให้ไปสารภาพกับพระเจ้าน้ำในบึงก็ยังไม่หายเค็มใช่ไหมครับ นี่คือความเป็นเหตุปัจจัย และ ผล และความเป็นตรรกะที่พระพุทธเจ้าตรัสสอนไว้
แล้วบอกกับเพื่อนคุณว่าหากอยากจะรู้ทางพ้นทุกข์หรือวิถีและข้อธรรมอันประเสริฐที่ประกอบไปด้วยประโยชน์ ก็ลองให้เข้ามาศึกษาพระธรรมในพระพุทธศาสนาดู คุณสามารถบอกกล่าวพื้นฐานให้ได้พระธรรมในพระพุทธศาสนากว้างมากมีหลายวิธีปฏบัติตามแต่จริตตน กล่าวประมาณนี้เป็นต้นครับ

มีแนวทางคิดทบทวนย่อๆแบบ อริยะสัจ๔ ดังนี้ครับไม่รู้ว่าจะทำให้งงรึเปล่า อิอิ http://www.watkoh.com/board/index.php?topic=6587.0 อ่านเฉพาะกระทู้แรกนะครับ

อนุโมทนาส๊าธุ ครับคุณ Admax

แต่กลัวอธิบายกันไปแล้วมันจะไปกระตุ้นต่อมรักศาสนา จริงๆก็อยากจะอธิบายกันให้ละเอียดละออกันไปเลยข้างนึง แต่กลัวจะเสียเพื่อนกัน จึงจำใจต้องยอมปล่อยเขา อันนี้ก็รู้ึสึกไม่ดีเหมือนกันว่า อย่างนี้เราเห็นเพื่อนสำคัญกว่าการเผยแพร่พุทธศาสนา หรือการชักจูงบุคคลให้อยู่ในสัมมาทิฏฐิหรือเปล่า แต่พอมองดูอีกที มันก็เป็นเรื่องที่มองไม่เห็นได้ว่า ถ้าเรากล่าวไปตอนนั้นจริงๆ เขาจะยอมรับฟังเราไหม เพราะคนที่ยึดถือความเชื่อแบบนี้แล้วความคิดย่อมปิดกั้นคนอื่น ทำตัวเป็นแก้วที่มีน้ำเต็ม เติมไปก็ล้น

เลยรู้สึกลำบากใจ ไม่รู้ว่าควรจะปฏิบัติตัวอย่างไรดี แต่ถ้าเอาเป็นใน "ฐานะ" ของพุทธศาสนิกชน พุทธบริษัท ควรจะทำเช่นไรกันดีหนอ

สวัสดีคับ คุณโจ๋
อนุโมทนาคับ คุณ Admax

ก็เอาเป็นว่า...
ถ้าเป็นการคุยกันเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน
ซึ่งแน่นอนว่าในบางแง่มุมก็อาจสอดคล้องกัน
แต่ในอีกบางแง่มุมก็แตกต่างกัน
หากทั้งสองฝ่ายรับฟังความเห็นซึ่งกันและกัน...มันก็ไม่มีปัญหาอะไรน่ะคับ

หมายความว่า
จุดไหนที่แตกต่างกัน หากอธิบายกันได้ ก็อธิบายกันไป
ต่างฝ่ายต่างอธิบายในส่วนของตนแล้ว...ก็จบแค่นั้น
ต่างก็ต้องเคารพในความความเห็นของอีกฝ่าย
สุดท้ายแล้วใครเห็นอย่างไร...ก็เห็นเช่นนั้นกันไป
ไม่จำเป็นต้องหาข้อสรุปที่ตรงกันซะทุกอย่างอ่ะคับ

ที่มันมักเกิดปัญหา
ก็เพราะว่าแง่มุมไหนที่ต่างกัน
ก็มักจะพยายามอธิบายให้อีกฝ่ายเห็นเหมือนตน...ยอมรับเหมือนตน
ทีนี้ก็เลยอธิบายกันใหญ่ ไปๆ มาๆ ก็เลยกลายเป็นการถกเถียงกัน
ต่างก็พยายามยกเหตุผลต่างๆ เพื่อให้อีกฝ่ายยอมรับ
กลายเป็นโต้วาที บางทีก็เลยเถิดไปเป็นการปรามาส เย้ยหยัน
ดูไปดูมาก็เลยเหมือนพยายามจะเอาชนะคะคานกันนั่นเอง

การสนทนาต่างศาสนากันนั้น
ควรหลีกเลี่ยงการโต้วาที...แต่...สำรวมวาที
เพราะสรุปสุดท้ายแล้ว ไม่ใช่แพ้ ไม่ใช่ชนะ
เพราะแต่ละคนได้เลือกทางเดินของตนแล้ว
ส่วนใครจะเปลี่ยนทางเดิน หรือเดินทางเดิมของตนต่อไป
ก็เป็นเรื่องที่ต้องพิจารณาด้วยตนเองอ่ะคับ




เดฟ

สาธุครับพี่เดฟที่แนะนนำสิ่งที่ควรรู้และกระทำเมื่อสนทนากับบุคคลต่างศาสนา