วิธีแก้นิวรณ์

อืม...ม ในเมื่อคนเราต้องพบเจอนิวรณ์อย่างแน่นอน มีวิธีแก้นิวรณ์มัยอะค่ะ

ขณะใดที่เป็นกุศลจิต ขณะนั้นปราศจากนิวรณ์คับ

หากแต่กุศลจิตที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน...ก็น้อย...และผ่านไปอย่างรวดเร็ว
ลักษณะของความสงบจากนิวรณ์จึงไม่ปรากฏให้รู้ชัด...หากสติปัฏฐานไม่เกิด

แต่เวลาที่เจริญสมถกรรมฐาน (ต้องเป็นสัมมาสมาธิ)
เมื่อจิตตั้งมั่นคงในอารมณ์ที่ใช้เป็นกรรมฐานอย่างแน่วแน่ แนบแน่น มั่นคง
ขณะนั้นสงบระงับจากนิวรณ์ และลักษณะที่สงบจากนิวรณ์ก็ปรากฏให้พอรู้ได้ชัด
เพราะเป็นกุศลจิตที่ตั้งมั่นคง สืบต่อเนื่องกันไปเรื่อยๆ
ไม่ใช่กุศลจิตที่เกิดเพียงประเดี๋ยวประด๋าวเหมือนอย่างในชีวิตประจำวันน่ะคับ



เดฟ

สำหรับในการเจริญสมถกรรมฐาน

วิตก เผา ถีนมิทธนิวรณ์
วิจาร เผา วิจิกิจฉานิวรณ์
ปีติ เผา พยาปาทนิวรณ์
สุข เผา อุทธัจจกุกกุจนิวรณ์
เอกกัคคตา เผา กามฉันทนิวรณ์

นี้เป็นวิธีที่จะข่มระงับนิวรณ์ไว้ได้ชั่วขณะตามกำลังของสมาธิที่ตั้งมั่น
(ท่านเปรียบเสมือนเอาหินทับหญ้าไว้ไม่ให้เจริญงอกงาม)

ยากมั้ยคับ...ลองทำดูนะคับ




เดฟ

ถ้ายากก็อาจจะลองวิธีดังนี้...

พิจารณาอสุภะ เพื่อให้คลายออกจาก กามฉันทนิวรณ์
เจริญเมตตา เพื่อให้คลายออกจาก พยาปาทนิวรณ์ (ถ้าเป็นไปได้ก็เจริญให้ครบพรหมวิหาร 4)
มีวิริยะคือความเพียร เพื่อให้คลายออกจาก ถีนมิทธนิวรณ์
ตั้งมั่นหรือรู้อยู่กับปัจจุบันขณะไม่ห่วงหน้าพะวงหลัง เพื่อให้คลายออกจาก อุทธัจจกุกกุจจนิวรณ์
เจริญปัญญาคือความรู้ถูก เห็นถูก เข้าใจถูก เพื่อคลายออกจาก วิจิกิจฉานิวรณ์

ลองทำดูนะคับว่ายังยากอยู่มั้ย



เดฟ

ถ้ายังยากอยู่...ก็อย่าพึ่งกังวลเรื่องนิวรณ์เลยนะคับ
เพราะเดี๋ยวจะกลายเป็นนิวรณ์...ที่คิดถึงเรื่องนิวรณ์...ซ้ำซ้อนเข้าไปอีกอ่ะคับ
ให้ลองย้อนกลับไปอันแรกสุดคือ ขณะใดที่เป็นกุศลจิต ขณะนั้นปราศจากนิวรณ์

การที่จะรู้ได้ถึงความสงบจากนิวรณ์ที่เกิดขึ้นสั้นๆ ชั่วขณะๆ ในชีวิตประจำวัน
ก็ค่อยๆ เจริญสติปัฏฐาน จนกว่าสติสัมปชัญญะจะเจริญขึ้น
จนระลึกรู้ได้เท่าทันว่าขณะใดที่เป็นกุศลจิต ขณะใดเป็นอกุศลจิต
ก็ทำให้พอจะรู้ได้ถึงความสงบจากนิวรณ์ในขณะที่เป็นกุศลจิตซึ่งเป็นไปในบุญกิริยาวัตถุ 10
(ขณะใดที่ไม่ได้เป็นไปในบุญกิริยาวัตถุ 10 ให้ทราบว่าเป็นอกุศลจิตไม่อย่างใดก็อย่างนึง)




เดฟ

สติปัฏฐานเจริญยังไง?

ได้เคยแนะนำไว้แล้วทั้งอย่างเบื้องต้นและอย่างที่ละเอียดเพิ่มขึ้น
รวมทั้งหนังสือออนไลน์ที่ครูบาอาจารย์ท่านได้แนะนำไว้อย่างง่ายๆ เป็นพื้นฐาน
ลองค้นดูจากกระทู้เก่าๆ ที่เคยตอบไว้อ่ะนะคับ
ซึ่งต้องขออนุโมทนาในการเจริญกุศลธรรม
ซ๊าาทุ...กับความเพียรในการศึกษาปฏิบัติธรรมด้วยคับ




เดฟ

อ่ะคับ ขอกล่าวอย่างคร่าวๆ เพียงเท่านี้ก่อนละกันนะคับ
เพราะรายละเอียดต่างๆ นั้นมีมากมายหลากหลาย
ถ้าจะหาวิธีการต่างๆ ก็มีมากมายหลายวิธีอ่ะคับ (ลองเสิร์ชหาดูเพิ่มเติมก็ได้คับ)

แต่ว่าทุกๆ วิธีนั้นจะได้ผลหรือไม่
ก็ต้องอาศัยเวลา ความเพียร ความอดทน
ที่จะค่อยๆ ประพฤติปฏิบัติไปทีละเล็กละน้อย บ่อยๆ เนืองๆ
จึงจะค่อยๆ บังเกิดผล

ไม่มีวิธีไหนที่จะได้ผลทันทีทันใจ
แก้ให้คลายจากนิวรณ์ได้เหมือนเปิดปิดสวิทช์ไฟ
อาจจะได้เพียงประเดี๋ยวประด๋าวแล้วก็กลับมาสู่นิวรณ์ใหม่อีก
แล้วก็ต้องคอยหาวิธีอื่นๆ ใหม่ๆ มาใช้อีก
ก็เลยต้องคอยหาวิธีกันตลอดไปเรื่อยๆๆๆ
เหมือนพยายามจะหลบหนีนิวรณ์ แต่ก็หนีไม่พ้นอ่ะคับ

แต่ถ้าขณะนั้นมีสติสัมปชัญญะ
ก็เหมือนเราหันหน้ามายิ้มให้กับนิวรณ์
ได้ทำความรู้จักกับนิวรณ์ว่าเป็นอกุศลธรรมที่ย่อมเกิดขึ้นเป็นไป...แล้วก็วางลง
จึงเป็นเพียงผู้ดู ผู้รู้ ด้วยความไม่หวั่นไหวไปกับนิวรณ์ต่างๆ
เห็นเค้าเกิดขึ้นแล้ว...ถ้าเราไม่ยึดเค้าไว้
เดี๋ยวเค้าก็ต้องแปรเปลี่ยนหายไป (กลายเป็นอย่างอื่นมาแทน)
แต่ถ้าเราไปกังวลทุกข์ร้อนยึดเค้าเอาไว้
ก็เท่ากับเรารดน้ำใส่ปุ๋ยให้เค้างอกงามเจริญเติบโตยิ่งขึ้นไปเรื่อยๆ นั้นเองอ่ะคับ




เดฟ

อืม...ม ค่ะ ขอบคุณค่ะพี่เดฟ
วิธีมีหลากหลายแล้วแต่ธรรมชาติที่เราถนัดที่จะทำใช่มัยค่ะ
มีทั้งขั้นง่าย ไปจนถึงขั้นยาก ๆ นะค่ะ นิวรณ์นี่เป็นเรื่อง
ธรรมชาติที่ต้องเกิดขึ้นกับเรา ๆ ทุกคน ซึ่งหลีกหนี ไม่พ้น
ยกเว้นจะเข้าใจนิวรณ์ใช่มัยค่ะ เพื่อที่จะระงับ หรือทำให้
นิวรณ์เบาบางเป็นชั่วครั้งชั่วคราว แต่ไม่สามารถให้หาย
แบบถาวร นิวรณ์กับกิเลส นี่มีลักษณะใกล้เคียงกันมัยอะค่ะ
คือการดับได้ยากอะค่ะ

กิเลส หมายถึง สิ่งที่ไม่ดี สิ่งชั่ว สิ่งที่ทำให้จิตใจไม่ผ่องใส ไม่บริสุทธิ์

นิวรณ์ ก็คือกิเลสชนิดหนึ่งนั่นเองอ่ะคับ
ที่เรียกชื่อว่า นิวรณ์ ก็เพื่อแสดงให้เห็นถึงกิเลสอันเป็นเครื่องกลุ้มรุมจิตใจ
เป็นเครื่องกั้นไม่ให้ก้าวหน้าในการเจริญกุศลธรรม

นอกจากนี้ กิเลสก็ยังมีชื่อเรียกต่างๆ กันไปตามแต่ประเภท ตามแต่ลักษณะ
เช่น สังโยชน์ ก็จะหมายถึงกิเลสอันเป็นเครื่องร้อยรัด ผูกมัดเหล่าสัตว์ไว้ไม่ให้หลุดพ้นไปได้

กิเลสบางอย่าง เช่น กามฉันทะที่เป็นนิวรณ์ กับ กามราคะที่เป็นสังโยชน์
ก็คือกิเลสประเภทเดียวกันนั่นเองอ่ะคับ
เพียงแต่เรียกชื่อต่างกันไปตามหมวดหมู่ที่จำแนก
เวลาที่กล่าวโดยความเป็นเครื่องกลุ้มรุมจิตใจ ก็เรียกว่า กามฉันทนิวรณ์
เวลาที่กล่าวโดยความเป็นเครื่องผูกติดร้อยรัด ก็เรียกว่า กามราคะ
ดังนี้เป็นต้นอ่ะคับ

ส่วนประเด็นอื่นๆ ก็ลองพิจารณาและพิสูจน์
คือลงมือประพฤติปฏิบัติด้วยตนเองได้เลยอ่ะคับ
ซ๊าๆๆๆทุ๊ คับ




เดฟ