พระอภัยมณี ตอนที่ 5 ศรีสุวรรณเกี้ยวนางเกษรา
ฝ่ายพระนุชบุตรีกรุงกษัตริย์ มาถึงวังยังประหวัดถวิลหา
เห็นเจ้าพราหมณ์งามติดในตามา เข้าไสยายามค่ำยิ่งรำจวน
คิดสงสารป่านฉนี้เจ้าพราหมณ์น้อย จะอยู่คอยหรือจะไปเสียไกลสวน
เมื่อเดินมาพอพ้นต้นลำดวน ทำแย้มสรวลเหมือนจะชวนจำนรรจา
เหตุไฉนไม่ตรัสหรือขัดข้อง จะหนีน้องไปเสียแล้วกระมังหนา
เป็นพราหมณ์เทศพราหมณ์จรรย์จรัลมา หรือกษัตริย์ขัดติยาอยู่เมืองไกล
ทำปลอมแปลงแกล้งจู่มาดูน้อง หรือจะต้องประสงค์ที่ตรงไหน
จะมาเดียวหรือจะมาด้วยข้าไท จะกลับไปหรือจะอยู่ไม่รู้เลย
เสียดายนักหนักทรวงดวงสมร สอื้นอ้อนอิงแอบแนบเขนย
ไม่แต่งองค์ทรงเล่นเหมือนเช่นเคย ลืมเสวยลืมสรงหลงรำพึงฯ
สี่พี่เลี้ยงเมียงมองตามช่องฉาก แล้วบุ้ยปากให้กันดูด้วยรู้ถึง
ต่างปรึกษาหารือไม่อื้ออึง เราก็พึ่งเห็นรักประจักษ์ใจ
แต่ดูกันห่างห่างสิอย่างนี้ พระบุตรีตรอมจิตต์พิสมัย
แม้นได้เรียงเคียงข้างจะอย่างไร รำคาญใจจะใคร่ปลอบให้ชอบที
ทั้งสี่นางต่างเข้าเคียงบรรจฐรณ์ ทำทูลวอนพระธิดามารศรี
แม่เป็นไรไสยาไม่พาที หรือวานนี้ไปสวนประชวรมา
จะเจ็บปวดเป็นไฉนก็ไม่ตรัส จะได้จัดมดหมอมารักษา
หรือพระน้องต้องรุกขเทวา ซึ่งอยู่ค่าคบลำดวนสวนดอกไม้
แล้วแสแสร้งแกล้งทำปรนนิบัติ ศรีสวัสดิ์สว่างจิตต์พิสมัย
พระบุตรีแกล้งตรัสเหมือนขัดใจ ไฮ้อะไรนี่เล่ามาเฝ้ากวน
จริงอยู่น้องต้องเทวดาด้วย จึงเจ็บป่วยเป็นไข้เพราะไปสวน
พี่เคยได้ไปยลต้นลำดวน ทำกระบวรมิได้บอกออกให้ตรง
จะสังเวยสิ่งไรจะได้จัด สาระพัดสิ่งของต้องประสงค์
หรือจะคิดติดสินบนท่านคนทรง ให้เชิญองค์อารักษ์ที่ทักทาย
ทั้งสี่นางต่างยิ้มแล้วเยื้อนว่า จะรักษาทรามวัยเสียให้หาย
อันต้องเทพารักษ์ขี้มักร้าย ให้กระวนกระวายละอายใจ
จะขับกล่อมจอมขวัญให้บรรทม อย่าปรารมภ์ร้อนจิตต์พิสมัย
พลางแย้มยิ้มหยิบกรับแล้วขับไป ให้ต้องในน้ำจิตต์พระธิดาฯ
ว่าปางหลังยังมีเจ้าพราหมณ์น้อย โฉมแฉล้มแช่มช้อยดังเลขา
ทั้งผิวเหลืองเรืองรองดังทองทา เที่ยวเสาะหานุชนางมาทางไกล
เวลาค่ำน้ำค้างลงพร่างพร้อย พ่อโฉมงามพราหมณ์น้อยจะนอนไหน
สตรีงามสาภพไม่สบใจ จะใคร่ได้ดอกฟ้าลงมาเชย
ถ้าแม้นเหมือนหมายมาดไม่คลาดแคล้ว ดังดวงแก้วแกมทองเจียวน้องเอ๋ย
น่าน้อยใจที่ไม่ไว้อาไลยเลย แล้วลงเอยอภิวันท์อัญชลีฯ
พระธิดาฟังขับให้จับจิตต์ จะปกปิดป้องปัดก็บัดสี
จึงแสร้งว่าน่าแค้นแสนทวี น้อยหรือพี่ช่างคิดประดิษฐ์ครวญ
เหมือนฟื้นฝอยหาตะเข็บให้เจ็บจิตต์ สมคบคิดกันพาข้าไปสวน
แล้วเป็นใจให้พราหมณ์มาลามลวน เห็นสมควรแล้วหรือพี่ทั้งสี่คน
จะกราบทูลปิตุรงค์ให้ทรงซัก ใครย้อนยักแยบคายเป็นสายสน
หรือพราหมณ์น้อยกลอยใจให้สินบน ถ้าบอกจริงจึงจะพ้นที่โทษทัณฑ์ฯ
พี่เลี้ยงรู้จักใจไม่วิตก ทำลูบอกอนิจจามาว่าฉัน
จะบอกความจริงทุกสิ่งอัน เจ้าพราหมณ์นั้นเขาจะมาเป็นข้าไท
ให้พวกพี่นี้พามาถวาย แต่ดีร้ายยังไม่เห็นเป็นไฉน
ถ้าไล่เลียงเที่ยงแท้แน่แก่ใจ จึงจะได้ทูลความแม่ทรามเชย
น้อยไปหรือดื้อดึงไปถึงสวน จะแกล้งกวนก่อความเจ้าพราหมณ์เอ๋ย
แม่เมตตาอย่าทูลฉลองเลย เหมือนทรามเชยช่วยหลังไว้ครั้งนี้
ฉันผัดพอเช้าตรู่ประตูเปิด ฟ้าผ่าพี่เถิดจะไปว่าน่าบัดสี
ไม่เจียมตัวกลัวเกรงประบุตรี ทำท่วงทีเหมือนกระต่ายตะกายดิน
มาพบแม่แต่ตัวเจ้าพราหมณ์น้อย หรือพี่พลอยองอาจประมาทหมิ่น
แม้นจ้วงจาบหยาบช้าเป็นราคิน จะขับไปเสียให้สิ้นทั้งสี่นายฯ
พระธิดาได้ความว่าพรหมณ์น้อย ตามติดสอยสมจิตต์ที่คิดหมาย
จึงกล่าวแกล้งแสร้งเสเพทุบาย สักกี่ชายนั้นฉันไม่ทันดู
เห็นคนเดียวเที่ยวเดินเด็ดดอกรัก เป็นเชิงชักปริศนาน่าอดสู
จะหม่อมน้องหรือหม่อมพี่ก็มิรู้ ไปถามดูเถิดอย่าซักฉันนักเลย
มิเสียทีที่พี่คบพอครบถ้วน เป็นสี่ส่วนสมหน้าเจ้าข้าเอ๋ย
อุปถัมภ์ทำคุณจนคุ้นเคย จึงล่วงเลยลามมาเป็นน่าชัง
ถ้าพรุ่งนี้พีไปจะไต่ถาม จงห้ามปรามสั่งสอนหล่อนเสียมั่ง
แม้นว่ากล่าวคราวนี้เธอมิฟัง ทำทีหลังแล้วจะทูลให้วุ่นวายฯ
สี่พี่เลี้ยงเบี่ยงบิดประดิษฐ์แก้ ฉันเป็นแต่จะช่วยพามาถวาย
ที่ผิวเหลือเรืองรองนั้นน้องชาย สมเป็นนายขอเฝ้าถึงเข้ากรม
แต่พราหมณ์ใหญ่ไม่งามเหมือนพราหมณ์น้อย ถ้าใช้สอยมะละกอก็พอสม
ถึงฉันว่าคบค้าสมาคม ก็จะก้มหน้ารับอัประมาณ
แต่อย่าให้พราหมณ์น้อยนั้นพลอยผิด เธอตั้งจิตต์มาเป็นข้าน่าสงสาร
จงยกโทษโปรดไว้ใช้ราชการ เมื่อเกียจคร้านจึงค่อยลดปลดบัญชีฯ
นางฟังคำทำเคืองชำเลืองค้อน ยังกลับย้อนยักว่าน่าบัดสี
ถ้าขืนขัดก็อย่าเฝ้ามาเซ้าซี้ หรือเห็นดีแล้วไม่ห้ามตามอารมณ์
แล้วสั่งให้ไขหีบหยิบสมุด นางทรงอ่านอุณรุทเมื่ออุ้มสม
สี่พี่เลี้ยงเคียงข้างแท่นบรรทม ชวนกันชมสุรเสียงสำเนียงนางฯ
ฝ่ายพระหน่อนฤเบศร์เกศกษัตริย์ ดึกกำดัดยามสองจึงหมองหมาง
เผยพระแกลแลชมนภาภางค์ จันทร์กระจ่างส่องฟ้าสุราลัย
ระดูเดือนเหมือนวงนลาตน้อง สัมผัสผ่องพาจิตต์พิสมัย
รื่นรื่นกลิ่นลำดวนรัญจวนใจ เหมือนเข้าใกล้กลิ่นนางเมื่อกลางวัง
ให้เคลิ้มเคล้นเห็นเงาเสาตำหนัก ว่านงลักษณ์ลงขยับไปรับขวัญ
ไฉนน้องมองเมียงอยู่เพียงนั้น ขอเชิญขวัญเนตรนั่งบัลลังค์รัตน์
แล้วเคียงเข้าเล้าโลมนางโฉมฉาย พระกรกรายกอดเสาเข้าถนัด
เห็นผิดนางหมางฤทัยให้ฮึดฮัด จะใคร่ตัดเสาสับให้ยับเยิน
ได้ยินพราหมณ์สามคนเขาหัวร่อ ในใจคอคิดอายระคายเขิน
ทำเหลียวแลแก้เก้อไปตามเกิน ชม้ายเมินเมียงมาศาลากลาง
แกล้งลดเลี้ยวเที่ยวเดินดูไม้ดัด สาระพัดสรรค์ใส่ในกระถาง
พระเพ่งพิศคิดถึงคนึงนาง ไม่เสื่อมสร่างอารมณ์สมประดี
เสียงจักระจั่นจังหรีดวะหวีดแว่ว เหมือนเสียงแก้วเกษรามารศรี
เที่ยวผันแปรแลหาแล้วพาที ขึ้นมานี่เถิดนะเจ้าเยาวมาลย์ฯ
ทั้งสามพราหมณ์ตามมองเห็นน้องรัก ละล่ำละรักลุ่มหลงน่าสงสาร